Heb jij ook zo’n last van het fairtrade complex? Nee? Nou, misschien lijd je er wel aan zonder het te weten…

Het fairtrade complex. Sinds ik op 28 oktober (2015) een lezing bijwoonde van Wouter Mensink, weet ik wat dat is, en nee, ik lijd er niet aan. Hoewel ik wel graag fairtrade producten koop, oftewel producten waar de teler een faire prijs voor krijgt.

Ben jij rood of donkergroen?
Volgens Wouter ben ik een zgn. groene consument, oftewel iemand die vrij vaak fair trade producten koopt. Daarnaast zijn er rode consumenten, die kopen nooit zulke producten, lichtgroene consumenten, kopen soms eerlijke producten, en donkergroene consumenten, die altijd fair trade producten kopen. Dat is zo’n 5 procent van de consumenten.

Donkergroen ben ik niet, want ik koop soms ook producten waarvan ik niet weet of de telers of makers een eerlijke prijs hebben gekregen. Vind ik dat vervelend? Ja! Daarom doe ik bij voorkeur mijn boodschappen bij de natuurwinkel in Overveen, let ik bij Albert Heijn op de keurmerken en kijk ik bij kleding in het etiket.  

PS: Zie de website van de schone kleren campagne waar je op kunt letten.

Zijn de keurmerken te vertrouwen?
Maar hoe betrouwbaar zijn die keurmerken, zoals Max Havelaar en Utz, eigenlijk? Zo las ik dit weekend dat zelfs de slaafvrije chocola van TonyChocolonely niet 100 procent slaafvrij is… Van de kledingindustrie weet ik hoe lastig het is duurzaam, biologisch en fairtrade te produceren. Wat en wie kan ik vertrouwen? En zijn eerlijke producten eigenlijk altijd biologisch? En zo nee, kan ik dan beter biologische producten kopen of fair trade?

Ook gevoelig voor het fairtrade complex?
Wanneer je door dit soort vragen gekweld wordt, je je daardoor hopeloos en moedeloos gaat voelen, de verantwoordelijkheid zwaar op je schouders drukt, en je gaat denken: het maakt toch allemaal niet uit wat ik doe… Dan lijd je aan het fairtrade complex.

De verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij jou…
Volgens Wouter Mensink, auteur van Kun je een betere wereld kopen? moet en kan het anders. Hij pleit ervoor niet zo’n grote verantwoordelijkheid bij de individuele consument te leggen, maar het breder te trekken. Als filosoof heeft hij het over ruimtes die je fairtrade kunt maken. In zo’n ruimte hoef je niet na te denken, je weet dat de producten fair trade zijn.

Plus als fairtrade supermarkt
Een voorbeeld van een ruimte die fairtrade wil worden, is de Plus-supermarkt. Plus heeft in mei 2015 een overeenkomst gesloten met Max Havelaar om zo snel mogelijk al hun huismerken fairtrade te maken. Winkel je bij Plus, dan hoef je je niet meer af te vragen wat wel of niet eerlijk is, je weet: huismerken van Plus zijn oké.

Brand Mission als eerlijke kledingruimte
Een voorbeeld op kledinggebied is de winkel van Lonneke Verbunt in de Zijlstraat in Haarlem. Je weet dat de kleding en andere producten die zij verkoopt, zijn gemaakt onder goede arbeidsomstandigheden, en dat het materiaal duurzaam is. Je hoeft niet naar het etiket te kijken, Lonneke heeft voor jou de keuze voor duurzaamheid gemaakt.

Samen sterker als fairtrade consument
Je kunt ook als consument samenwerken met andere consumenten en zo een fairtrade ruimte creëren. Een inspirerend voorbeeld van Wouter Mensink zijn studenten van een Amerikaanse universiteit. Zij ontdekten dat de shirts van hun universiteit gemaakt werden in sweatshops, dus onder beroerde omstandigheden en met een slecht loon voor de makers. Zij eisten van het universiteitsbestuur fairtrade en biologische shirts en de universiteit haalde bakzeil. Nu zijn de shirts van biologisch katoen en gemaakt onder faire omstandigheden.  

Fairtrade is complex
Ik denk niet dat het allemaal niet uitmaakt, ik denk: alle beetjes helpen, en dus, nee, ik heb geen last van het fairtrade complex. Wel weet ik na de lezing van Wouter Mensink nog beter hoe complex fairtrade is. En dat het lang kan duren voor de wereldmarkt fair is. Dat belet mij niet om fairtrade producten te kopen, en in het etiket van kleding te kijken waar het gemaakt is. Ik neem voor lief dat er geen 100 procent garantie is. Maar wanneer krijgen we die wel?

© 2015 Janny ter Meer
info@jannytermeer.nl