Kleding, het lijkt zo simpel en alledaags, maar het zit vol paradoxen, net als het leven… Daarvan werd ik me weer bewust tijdens de tentoonstelling The future of fashion is now, in museum Boijmans Van Beuningen (nog tot 18 januari 2016 te zien).

Want: laat je jezelf zien met je kleding, of verstop je jezelf er juist mee? Kun je met mode en/of kleding de volle reikwijdte van je identiteit tonen, of kan dat sowieso niet, en word je er juist door beperkt? De jonge modeontwerpers geven hun eigen interpretatie:

Verstoppen en beschermen of laten zien?
Zo laat Christoph Broich (Duitsland) een outfit zien met aan de voorkant verleidingsteksten die de mode gebruikt om ons over te halen te kopen. De afbeelding op de achterkant verwijst echter naar de functie van mode als façade om ons allerbinnenste, onze ziel, verborgen te houden. Volgens hem is mode verstoppertje spelen.

Julia Krantz (Zweden) stelt dat wij een identiteit creëren met behulp van mode, en zij ziet die als ‘een pantser dat ons isoleert van onze omgeving’. Voor mij geeft deze stelling het verschil weer tussen mode en stijl: met mode creëer je een identiteit, je stijl is een weergave van je identiteit.

Dat we kennelijk een beschermende laag nodig hebben, viel me meer op in Rotterdam. Zo maakte Ying Gao (China) een interactief kledingstuk met sensoren die op omgevingsgeluiden reageren (rechts).  Kleding beschermt ons daardoor niet alleen tegen de temperatuur, maar ook tegen de medemens…

Ook Eunjeong Jeon (Zuid-Korea) maakt beschermende kleding, die ze ‘vermomkleding’ noemt. Speciaal bestemd voor vrouwen die zich op vliegvelden en metrostations onveilig voelen.

Of je je nu verstopt of beschermt met dit soort kleding, je geeft altijd een signaal af. Al is het maar dat je bang bent en bescherming nodig hebt. Dat is de paradox van verstoppen in kleding: je laat altijd iets van jezelf zien.

Mode beperkt ons
‘Ja, leuk hoor, dat die kleur me goed staat, maar hij is nergens te koop!’ Deze verzuchting hoor ik vaak na een kleuranalyse. Het is een duidelijk voorbeeld van de manier waarop mode onze keuze beperkt. Sommige kleuren of modellen zijn soms gewoon niet te koop.

Movana Chen (China) verwerkt het gegeven dat mode ons beperkt in haar installatie Body Container. Haar inperkende lichaamshouders zijn gemaakt van verscheurde tijdschriften. Wanneer we de mode volgen, laten we onze identiteit inperken door de trends en door wat nog wel of niet ‘kan’.

Je bent vrij(er) wanneer je je niets aantrekt van zgn. must haves, en draagt wat jij mooi vindt. Alweer een paradox: je bent vrij te dragen wat je wilt, maar je kunt niet altijd kopen wat je wilt. Ook de context speelt een rol in je keuzevrijheid: wordt het in je werkomgeving geaccepteerd dat je een eigenzinnige stijl hebt, los van trends? In hoeverre trek jij je iets van je omgeving aan? Is het eigenlijk wel mogelijk je niets van een ander aan te trekken?

Een identiteit heeft vele lagen
Tot slot een sculptuur van Birgit Dieker (Duitsland), die prachtig laat zien dat onze identiteit gelaagd is. De twee handen zijn gemaakt van tweedehands kleding, die iets van de geschiedenis en de verhalen van de drager vertelt. De lagen stof lijken op de grondlagen in de aarde: hoe dieper je graaft, des te meer lagen worden zichtbaar. 

Dat geldt ook voor je persoonlijkheid. Hoe dieper je graaft, des te beter leer je jezelf kennen. Soms hoef je trouwens niet bewust te graven, maar ontdek je onverwacht een onbekende kant van jezelf. Denk aan die keer dat je door jezelf verrast werd: hé, daar ben ik ook goed in! Dat had ik niet gedacht.  Uitgedaagd door de omstandigheden ontdek je een kant van jezelf die je nog niet kende.

Ken jij jezelf? 
Hoe is dat bij jou? Ken jij jezelf helemaal, of denk je jezelf helemaal te kennen? Kleding is een lichte manier om in jezelf te ‘graven’. Trek eens kleding aan die je anders nooit zou dragen, verras jezelf. Leen iets van een vriendin, koop het tweedehands. Draag het, voel het, ervaar het. Misschien ontdek je een onbekende kant. Ik wens je veel plezier.

Winkelen in je eigen kast
Misschien hoef je niet eens kleding aan te schaffen, maar kun je met je eigen kleding experimenteren. Wat hangt er in jouw kast dat je nooit draagt? Trek het aan, maak nieuwe combinaties, doe eens gek. Wil je inspiratie van een buitenstaander? Ik kom graag naar je toe voor een winkelsessie bij je thuis. Neem vrijblijvend contact op.

© Janny ter Meer, 2015
info@jannytermeer.nl