Wat is goede smaak? En wat is vulgair?

Wanneer is kleding vulgair? Of ordinair? Let jij daarop, of is het geen kwestie? Riep je moeder dat iets niet kon, omdat het ‘ordinair’ was?

Voor mijn moeder moest kleding vooral netjes zijn. Netjes en schoon. Ik ben niet opgevoed met de waarschuwing niet ordinair te zijn. Mijn echtgenoot wel. Niet eens zozeer in kleding, als wel in gedrag. Niet te uitbundig, want dat is ordinair.

Nu ik de tentoonstelling The Vulgar, Fashion redefined in Hasselt (België) gezien heb, snap ik dat verschil beter. Het heeft met sociale klasse te maken. De term ‘vulgair’ wordt (of werd) gebruikt door de welgestelden om zich te onderscheiden van de massa. Zij weten wat goede smaak is,  de anderen niet. 

Netjes en schoon
Ik ben opgegroeid op een boerderij. Boeren behoorden en behoren niet tot de ‘hogere’ stand. Al waren herenboeren wel bemiddeld, mijn vader was geen herenboer. Logisch dat kleding dan netjes en schoon moest zijn. Werkkleding was dat niet, dus zondagse kleding en kleding voor school waren dat wel.

Bij de groep horen 
Manlief heeft een andere achtergrond. Zijn vader, selfmade man, had een succesvolle onderneming tijdens de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Zo kwam hij in een milieu terecht met andere regels en gewoontes. Een milieu waar het kennelijk belangrijk was niet ordinair te zijn.

Te veel is ordinair
Wat vulgair is, en wat goede smaak, is trouwens variabel. Het verschilt per tijdvak en per cultuur. De tentoonstelling geeft er vele voorbeelden van. Een jurk met kant, die op een onderjurk lijkt, is dat ordinair? Een shirt met een geprinte beha erop?  (Martin Margiela, links) Een bloot been? Heel veel glitter en glans (Prada, rechts)? Lakleer? Een leren broek?

Wanneer is kleding vernieuwend, wanneer shockerend en wanneer vulgair? De grens tussen deze begrippen is dun, en wordt telkens een stukje opgeschoven. Duidelijk is dat te veel snel ordinair is: te veel haar, te veel bloot, te veel glitter, te veel kleur. 


Persoonlijkheid geeft de doorslag
Of kleding al of niet ordinair is, wordt mede beïnvloed door de persoon die de kleding draagt. De ene vrouw is ordinair in een jurk in een panterprintje, de andere chique. Dat komt door de lichaamsbouw, maar ook door de persoonlijkheid. Als Ma Flodder en Catherine Deneuve dezelfde jurk dragen, is de een ordinair, en de andere niet…

Durf jij ordinair te zijn?
Tot slot heeft ordinair iets aantrekkelijks, iets spannend, iets wat eigenlijk niet mag, maar wat je lekker toch doet. Grenzen opzoeken, iets anders doen dan mensen van je verwachten. Durven af te wijken. Het risico lopen dat je vulgair bent, en daar lak aan hebben. Dat kan bevrijdend zijn … Durf jij?

© Janny ter Meer / info@jannytermeer.nl
Januari 2018

(linkerfoto: Prada; rechterfoto Walter Van Beirendonck)